Бел айылдык кеёешинин 2018-жылдын

08декабрындагы №16-2-токтомуна

тиркеме.

Бел айылдык кеёешинин депутаттарынын этикалык кодекси.

Бул кодекс жергиликт\\ кеёештердин депутаттарына съзс\з аткарууга милдетт\\ болгон моралдык принциптерин жана ж\р\м-турум эрежелерин аныктайт.

Депутаттык этика – бул депутаттардын депутаттык ыйгарым укуктарын ж\зъгъ ашыруу учурундагы негизги моралдык жана адепт\\л\к ж\р\м-турум нормаларынын жыйындысы.

Ар бир депутат ъз\н\н депутаттык ыйгарым укуктарын аткарууда \лг\ болууга умтулуп, кынтыксыз кесиптик жана жарандык беделге ээ болуусу керек.

I.Жалпы жобо

1.1.Жергиликт\\ кеёештердин депутаттары (мындан ары – депутаттар) тийишт\\ айыл аймак, шаар калкынын ък\л\ катары ъз\н\н ишмерд\\л\г\ндъ алардын кызыкчылыктары ошондой эле социалдык-экономикалык жана маданий ън\г\\ максаттарын жетекчиликке алуу керек.

1.2. Депутаттар ъз макамын аймактын, шаардын жана алардын жашоочуларынын кызыкчылыктарына зыян келтирген аракеттерге жумшабаш керек.

1.3. Депутаттар ъз аракеттерин Кыргыз Республикасынын Конституциясына жана Кыргыз Республикасынын мыйзамдарына ылайык, жергиликт\\ ъз алдынча башкаруунун жобосуна, жергиликт\\ кеёештин регламентине жана башка жергиликт\\ ъз алдынча башкаруу органдарынын ченемдик укуктук актыларынын негизинде ж\рг\з\шът.

1.4. Депутаттар ъздър\н\н ишмерд\\л\г\ндъ анын ичинде депутаттык ыйгарым укуктарын аткарбаган учурларда дагы жалпыга таанылган моралдык жана адепт\\л\к нормаларды жетекчиликке алуу керек.

1.5. Депутаттар депутаттын жана аймактын шаардын жергиликт\\ ъз алдынча башкаруу органдарынын аброюнаа шек келтир\\ч\ аракеттерден жана жоруктардан алыс болуш керек.

1.6. Депутаттар ъз\н\н кадырын сактоо менен бирге башка депутаттардын кызматтык адамдардын жана жарандардын кадырын сыйлаш керек.

1.7. Депутаттар ъз\н\н депутаттык мандатын депутаттык ишмерд\\л\ккъ тиешеси жок максаттарга пайдалана албайт.

II. Бел айылдык кеёешинин депутаттарынын ишмерд\\л\г\нъ тийишт\\ депутаттык этиканын эрежелери.

2.1. Депутаттар жергиликт\\ кеёештин ишине ъз\н\н позициясын коркутуп-\рк\т\\, кескин талаптарды коюу жана башка ушул сыяктуу аракеттерди жасабай иштикт\\ жана жънд\\ катышууга тийиш.

2.2.Ар бир депутат жергиликт\\ кеёеште иштикт\\ кызматташтык жана ъз ара колдоо, ак ниетт\\ жана жолдоштук чъйрън\ т\згънгъ жардам кылат.

2.3. Депутаттар ъз\н\н жумушун каралып жаткан маселелер боюнча теёчилдиктин негизинде жана эркин жамааттык талкуулоо принцибинде чечим кабыл алып, ар т\рд\\ пикирлерди сыйлоо менен, чыр-чатакка жеткирбей пикир келишпестиктерди талкуулоо менен чеч\\ жолдорун табуу менен ж\рг\з\\ керек.

2.4.Депутаттар бири-бирине жана жыйындар ът\\ч\ залдагы бардык катышуучуларга расмий т\рдъ кайрылуу керек. Ыгы жок теётушунун жана тоготпостук менен кайрылууларга жол берилбейт жергиликтуу кенештин сессия жана комиссияларга отуп жаткан учурларда депутаттар иштиктуу стилде кийинуу керек .

2.5. Депутаттар чыгып суйлъърд\н алдында ъз\н\н айта турган съз\н даярдап анан с\йлъш керек . Таллкууланып жаткан маселе боюнча так жана багыттуу, жергиликт\\ тил менен , ар кандай мааниси жок създърд\ колдонбой с\йлъш керек. Депутаттарга жергиликт\\ кенештин жана комисиялардын иши ж\р\п жаткан учурда уюлдук телефон аркылуу с\йлъш\\гъ тыю салынат.

2.6. Депутаттар , калктын кызыкчылыктарын кърсът\\дъ башкы депутаттардын ынанымына, салттарына ,этникалык жана социалдык топтордун , диний конфессиялардын маданий ъзгъчъл\ктър\н сыйлоо жана чыдамдуулук менен мамиле кылуу керек .Этностор аралык жана конфессия аралык биримдикке жана тынчтыкка жардам берет .

2.7.Депутаттар жергиликт\\ кенештин тийишт\\ комиссияларынын отурумдарына катышууга тийиш . Депутат жергиликт\\ кенештин отурумдарына ж\йос\з катары менен 3 жолу катышпаса депутаттык милдетин аткарбагындыгы тууралуу маселе депутаттык этика боюнча комиссияда каралат .

Ж\йъл\\ себептер менен жыйындарга катышууга м\нк\нч\л\г\ болбосо, депутат жыйынга чейин 2 к\ндън кечиктирбей жергиликт\\ кенештин търъгасына маалымдан коюу керек.

Ж\йъл\\ себептерге депутаттын ооруп калуусу , командировкада жана эмек ърг\\с\ндъ болуусу , маанил\\ \й –б\лъл\к жагдайлар кирет.

2.8. Жергиликт\\ кенештин сессиясында каралып жаткан маселеде катышып жаткан депутаттын , же анын жакындарынын финансылык же кандайдыр бир жеке кызыкчылыктары болсо, токтоосуз т\рдъ бул жън\ндъ маалымдап , бул маселе боюнча добуш бер\\ дън баш тартышы керек .

2.9.Депутаттар ъздър\ кабыл алган жергиликт\\ кенештин Регламентин, анын талаптарын жана тартипти сактоого чакырган сессияда търъганын талаптарына баш ийиши керек . Ж\йъл\\ себепсиз сессияга , комиссиялардын ишине, депутаттын угууларга жана башка жергиликтт\\ кенештин иш –чараларына кечикпей келиши керек.

2.9.1.Жергиликт\\ кенештин депутаттарына отурумду \зг\лт\ккъ учуратып же жън\ жок себептер менен башка шылтоо айтып нааразычылык кърсът\\ иретинде отурум от\п жаткан залдан чыгып кет\\гъ, съз берилбесе деле с\йлъъгъ, к\н тартибине коюлган маселеден сырткары же мааниси жок с\йлъгънгъ кыйкырууга жана с\йлъп жаткан адамдын съз\н бъл\п жарууга болбойт.

2.9.2. Депутат жергиликт\\ кеёештин отурумунда депутаттык угууларда,туруктуу комиссиянын жана жумушчу топторунун ишине катышып жатканда отурумга търагалык кылууга,башка депутаттарга,аткаруу органынын кызматкерлерине жана жергиликт\\ кенештин отурумуна катышып жаткан башка адамдарга сылык мамиле жасоо менен адепт\\л\г\н кърсът\п сы-урмат менен мамиле кылуу керек.

29.3 Депутат орой създърд\ колдонуп жана одоно мамилелерди жасабашы керек.

2.9.4 Депутаттар депутаттык ишмерд\\л\г\н аткаруу учурунда жана аткарбай ж\ргън убагында \ч\нч\ тараптан белектерди акча т\р\ндъ акы албашы керек жана алардын кызматынан пайдаланууга болбойт.

2.9.5 Депутаттар жергиликт\\ кенеште сый акы алып,кимдир биръън\н кызыкчылыгын с\ръмълъъгъ укуксуз.

111. ДЕПУТАТТАРДЫН ШАЙЛООЧУЛАР МЕНЕН ЪЗ АРА МАМИЛЕЛЕРИНДЕГИ ДЕПУТАТТЫН ЭТИКАЛЫК ЭРЕЖЕЛЕРИ.

3.1. Депутаттар ъздър\н\н ркругундагы шайлоочулар менен тыгыз байланышта болуусу керек.Депутаттар шайлоочуларынын алдында жоопкер жана отчет берип турат. Депутаттар айыл аймагындагы жашоочулардын кызыкчылыгын къздъйт.

3.2. Депутаттар менен шайлоочулардын ортосундагы мамиле сый урмать сылык мамиле жана жарандардын кайрылууларына жана арызданууларына ыкластуулук менен жасалган мамиледен куралат.

3.3.Депутаттар ъздър\н\н шайлоочуларынын укуктарын ,эркиндигин жана мыйзамдуу кызыкчылыктарын коргоого чараларды кърът,шайлоочулардан т\шкън кайрылууларды жана арыздарды кароодо ъздър\н\н ыйгарым укуктарынын чегинде чеч\\гъ милдет\\.

3.4.Депутаттар шайлоочуларынын алдында жылына 1 жолудан кем эмес отчет берет.Ъз\н\н жергиликт\\ кенештин сессиясынын отурумундагы ишмерд\\л\г\ боюнча шайлоочулары менен болгон жолугушууларды жалпыга маалымдо каржаттары аркылуу билдирип турат. Шайлоочуларга берилген маалыматтар толук,анык жэана оьективд\\ болушу керек.

3.5.Депутаттар ай сайын белгиленген график боюнча шайлоочуларды жеке кабыл алууну ж\рг\зът.

3.6. Депутаттар дайыма чыдамкайлыкты жана сыпайы сылыктыкты кърсът\\с\ керек,айрыкча депутаттын ой-пикири менен шайлоочулардын пикири дал келбей калган учурда.

IV. ДЕПУТАТТЫН МАМЛЕКЕТТИК ОРГАНДАР,ЖЕРГИЛИКТ\\ ЪЗ АЛДЫНЧА БАШКАРУУ ОРГАНДАРЫ,ЮРИДИКАЛЫК ЖАНА ФИЗИКАЛЫК ТАРАПТАР МЕНЕН ЪЗАРА МАМИЛЕЛЕРИНДЕГИ ДЕПУТАТТЫК ЭТИКАНЫН ЭРЕЖЕЛЕРИ.

4.1. Депутаттар атайын ыйгарым укуктарга ээ болбогон учурда жергиликт\\ кенештин атынан чыгуусуна,анын атынан мамлекеттик аткаруу органдарынын жергиликт\\ ъз алдынча башкаруу органдарынын жана башка уюмдардын алдында расмий билдир\\лърд\ жасоого укугу жок.

4.2.Депутаттар депутаттын макамына байланыштуу м\мк\нч\л\ктър\н мамлеккттик органдар, жергиликт\\ ъз алдынча башкаруу органдары, юридикалык жана физикалык твараптар менен болгон мамилелеринде ъз кызыкчылыгына пайдаланбашы керек.

4.3.Депутатар жергиликт\\ кенештин расмий бланкаларын депутаттын ыйгарым укуктарынын чегинде талаптарды чеч\\дъ расмий каттарды жана документтерди жънът\\дъ гана пайдаланууга милдетт\\.

4.4. Депутаттар депутаттык ишмерд\\\л\г\н аткарууга пайланышпаган учурда жергиликт\\ кенештин имаратын ,телефондорун,автотранспортун жана башка материалдык-техникалык каражаттарын пайдаланууга болбойт.

4.5.Депутаттардын ыйгарым укуктарын аткаруу учурунда белгил\\ болуп калган маалыматтарды жайылтууга болбойт.эгерде ал маалыматтар6

- мамлекеттик,коммерциялык жана кызматтык сыр болсо

- Жарандардын жеке турмушу менен юридикалык тараптардын ишкердик бедели жана ишмерд\\л\г\ менен байланыштуу болуп,аны жарыя кылбоо боюнча депутаттык ишеним берилген болсо.

4.6Депутат жарандардын жеке турмушу же \-б\лъгъ байланышкан маалыматтарды, юридикалык жактардын ишкердик бедели жана ишмерд\\л\к боюнча жарыяланбай турган талаптьарды атайын же байкабастыктан бузган болсо,тараптардан кечирим суроосу керек.

4.7. Депутаттардын чет мамлекетке баруусундагы ж\р\м-туруму Кыргыз Республикасынын жаранынын беделине жана депутаттык корпустун кадыр-баркын кътър\\гъ багытталышы керек

4.8. Депутаттар чет ълкълърдъг\ сапарларында барган мамлекеттердин ъзгъчъл\ктър\н,салт-санаасын жана мыйзамдарын сыйлоосу керек,этиканы сактапр конфиликтик кырдаалды болтурбоого милдетт\\.

V.ДЕПУТТАРДЫН ЭЛ АЛДЫНДА ЧЫГЫП С\ЙЛЪЪ ЭТИКАСЫ.

5.1.Депутаттар жергиликт\\ кенештин отурумунда,депутаттык угууларда жалпыга маалымдоо каражаттарындагы с\йлълъър\ндъ,мамлекеттик бийлик органдарынын жергиликт\\ ъз алдынча башкаруу органдарынын,уюмдардын жана жарандардын ишмерд\\л\г\ боюнча баяндама жасаганда текшерилген аныы фактыларга гана таянышы керек.

5.2. Депутаттар эл алдын чыгып с\лъгъндъ же жалпыга маалымдоо каражаттары аркылуу билдир\\лърд\ жасаганда сылык-сыпайы болуп жарандардын,кызмат адамдарынын абийирин,ар-намысын каралоого,юридикалык жана физикалык тараптардын ишкердик беделин булгоого жол бербеш керек.

5.3 Депутаттардын эл алдында чыгып с\йлъъ учурунда жана билдир\\лър\ндъ такталбаган фактылар айтылып калган болсо,ошондой эле жарандардын абийирин,ар намысын каралоого,юридикалык жана физикалык тараптардын ишкердик беделин т\ш\р\\гъ атаын же кандайдыр бир себептер менен аракеттер жасалса депутаттын эл алдында кемичилдигин мойнуна алып,алардан кечирим суроого милдетт\\.

Ушул пункт менен белгиленген депутаттын жоопкерчилиги Кыргыз Республикасынын мыйзамдарынын алдында ушул бъл\м боюнча тартип бузуу жоопкерчиликке тартуудан бошотпойт.

VI. ДЕПУТАТТЫН ЭТИКАЛЫК КОДЕКСИН САКТОО БОЮНЧА КЪЗЪМЪЛ ЖАНА АЛАРДЫ БУЗГАНДЫГЫ \Ч\Н ДЕПУТАТТЫН ЖООПКЕРЧИЛИГИ.

6.1. Депутаттардын депутаттык этикасы боюнча эрежелеринин сакталышын депутваттардын ишмерд\\л\г\ жана этика боюнча Комиссия къзъмълдъйт.Комиссиянын търагасы жана м\чълър\ депрутаттар тарабынан депутаттык этиканын сакталышы боюнчав тийишт\\ чараларды кър\\гъ милдетт\\.

6.2.Депутаттык этиканын эрежелерин бузуу боюнча Комиссия ъз\н\н демилгеси менен же жергиликт\\ кенештин демилгеси менен карай алат.

6.3.Депутаттардын этикасын бузуу далили боюнча маселени кароо \ч\н комиссияга айыл аймагынын жашоочулары,мамлекеттик бийликтин жана жергиликт\\ ъз алдынча башкаруу оргоандарынын кызмат адамдары,ишкана уюмдардын жана коомдук уюмдардын,бирикмелердин ъкулдър\ арыз менен кайрыла алат.

6.4.Депутаттардын этиканы бузгандыгы боюнча к\нъълънгъндъ депутаттар Комиссияга кагаз ж\з\ндъ документтерди къргъз\\ менен негизделген каршылык кърсът\\гъ жана к\нъълънгънд\г\ боюнча оозеки т\ш\нд\рмъ бергенге укуктуу.

6.5.Депутаттардын ар намысына кадыр-баркына ишмерд\\л\к беделине шек келтирген негизсиз арыздануу боюнча депутаттар ъздър\н\н укугун мыйзамга каршы келбеген ыкмалар менен коргонууга укуктуу.

6.6. Депутаттардын мамлекеттик бийлик органдарынва,жергиликт\\ ъз алдынча башкаруу органдарына же сот органдарына ар намысын кадыр-баркын ишмердик беделин коргоо боюнча Комиссияга кайрылуусуна аткаруу органдарынын аппараты депутаттын ар намысын коргоо боюнча къмък кърсътът жана керект\\ учурда анын кызыкчылыгын сот органдарынын алдында коргоого къмъктъшът.

6.7. Комиссия депутаттын этикалык Кодексин бузуу боюнча маселени кароодо депутаттын этикалык Кодексин бузулгандыгы же бузулбагшандыгы бар же жок экендигин аныктаган чечим чыгарат.

6.8. Депуттардын этикалык Кодексин бузуу фактысы боюнча Комиссиянын рекомендациясы боюнча гана каралат.Депутаттар тарабынан жергиликт\\ кеннештин отрумунда ушул эрежелердлин бузулуусуна карата жергиликт\\ кенештин Регламентинде белгиленген тартипте жоопкерчилик чаралары колдонулушу м\мк\н.

6.9. Жергиликт\\ кенеште депутаттын этикалык Кодексин бузган адамга тъмънк\дъй чаралар кър\л\ш\ м\мк\н:

- депутаттын этикалык Кодексине туура келбеген ж\р\м-турумун токтотууну сунуштайт жана кечирим суроону талап кылат

- депутаттын этикалык Кодексин бузган факты боюнча жалпыга маалымдоо каражаттары аркылуу округдун шайлоочуларына жана м\чъл\г\нъ жараша саясий партиянын башкаруу органына маалымдайт.

6.9.1 Ушул пуктта белгиленген эрежелерди депутат одоно т\рдъ бузган болсо Комиссия тарабынан этикалык Кодексин бузган депутатка чара кър\\ маселеси жергиликт\\ кенештин сессиясында чыгарылат.

Жергиликт\\ кенеш депутаттын жоопкерчилиги боюнча маселени алдын-ала Комиссиянын кароосу жок эле чечет. Этика Кодекси одоно бузулгандлыгын жергиликт\\ кенеш аныктайт.

6.9.2.Депутаттын жергиликт\\ кенеште жана анын органдарында ъз милдеттерин системалуу т\рдъ аткарбай ж\ргън учурда жергиликт\\ кенештин иштъъ тартибин бузган учурда Комиссиянын алдын ала кабыл алган чечими менен жергиликт\\ шайлоочуларгва депутаттын ъз милдеттерин аткарууга болгон мамилеси боюнча билдирет.