Кыргыз Республикасы
Ош облусу
Ноокат району
Ноокат шаары
Ноокат шаарынын
2020-2022- жылдардагы
социалдык-экономикалык
ӨНҮГҮҮ ПРОГРАММАСЫ
Ноокат шаардык кеңешинин 2019-жылдын 25-декабрындагы V
чакырылыш
XXX сессиясынын №XXX-1 токтомуна 1-тиркеме
Мазмуну
Кириш сөз.
1. СЭӨПны даярдоо үчүн ченемдик-укуктук негиз.
2. Муниципалитет тууралуу кыска маалымат.
3. Социалдык-экономикалык өнүгүү программасынын жалпы максаты.
4. Социалдык-экономикалык өнүгүүнүн багыттары. Ар бир артыкчылыктуу багыт боюнча максаттар, тапшырмалар, жыйынтыктар жана көрсөткүчтөр.
5. Социалдык-экономикалык өнүгүү программасынын бюджети.
6. Социалдык-экономикалык өнүгүү программасынын башкаруу.
7. Социалдык-экономикалык өнүгүү программасына мониторинг жана баалоо жүргүзүү.
• Тиркемелер.
• Өнүгүү программасын ишке ашыруу боюнча аракеттер Планы
• МжБ планы
• Учурдагы кырдаалга жасалган анализ боюнча отчеттор.
• Калктын муктаждыктарын аныктоо боюнча (ЖМБА) иш-чаралардын
отчеттору
• Жумушчу топтун курамы жана планы
Урматтуу, Ноокат шаарынын
тургундары, жергиликтүү жамаатттын мүчөлөрү!
«Ноокат шаарынын 2020-2022-
жылдардагы социалдык-экономикалык өнүгүү
программмасы» 2022-жылга чейинки Ноокат
шаарынын туруктуу өнүгүүсүнүн максаттарын, приоритеттерин жана милдеттерин аныктайт. Тагыраагы жакынкы
3 жыл аралыгында ыкчам жана туруктуулук менен өнүгүү багыттарын аныктап, өнүгүү жолдорун чагылдыруучу документ болуп эсептелет.
Туруктуу өнүгүүгө багыт алуунун максаты - жакынкы келечекте шаар калкынын жашоосун ар тараптан жакшыртууга ыңгайлуу шарттарды түзүү болуп саналат.
Кичи шаардын жашоосун
башкаруу жана келечектеги өнүгүүсү стратегиялык пландоонун жана туруктуу өнүктүрүүнүн негизинде гана камсыз кылынат. Ошондуктан жаңы кырдаалды баалап алдыга туруктуу өнүгүү максатында ушул программаны даярдоо зарыл болду.
Ноокат шаарынын
социалдык-экономикалык өнүгүү программасы- биздин өнүгүү максатыбызды жана ал максатка кантип жетүү боюнча иш аракеттерибизди өзүнө камтыйт. Андан тышкары бул программада максаттарга жетүүдөгү жергиликтүү бийликтин кылган иш аракеттери
так аныкталган.
Ушул Ноокат шаарынын социалдык-экономикалык өнүгүү программасын ишке ашырууда жалпы күч аракет менен алдыга койгон максаттарга жетебиз. Мен ийгиликке ишенем. Себеби иштей билүү, коюлган максаттарга жетүү, кыйынчылыктарды жеңе билүү ушул аймактын жашоочуларына таандык экендигин билемин.
Урматым менен,
Нурдинов Жоомарт Амадалиевич,
Ноокат шаарынын мэри
1. СЭӨПны даярдоо үчүн ченемдик-укуктук негиз
• КР Конституциясы;
• КР Бюджеттик кодекси;
• «Жергиликтүү өз алдынча башкаруу жөнүндө» КР Мыйзамы;
• Туруктуу өнүгүүнү стратегиялык жактан пландоо боюнча методология,
(КР Экономика министрлигинин
2015-жылдын
27-февралындагы №45 Буйругу менен бекитилген)
• Шаарлардын жана айылдык аймактардын социалдык-экономикалык өнүгүү программаларын даярдоо боюнча ЖӨБО үчүн усулдук колдонмо (Экономика министрлигинин
2018-жылдын
15-майындагы №63-А жана ЖӨБЭММАнын 2018-жылдын 16-майындагы №1-18/56 биргелешкен буйруктары менен бекитилген)
• Жергиликтүү деңгээлде программалык негизде бюджеттерди түзүү, кароо жана аткаруу тартиби тууралуу нускама (КР Финансы министрлигинин
2018-жылдын
23-июлундагы №69-Б Буйругу менен бекитилген)
1.Ноокат шаары тууралуу кыскача
маалымат
Кыскача тарых жана жалпы
маалымат
Ноокат шаары - Кыргыз
Республикасынын Ош облусун Ноокат районундагы шаар. Ноокат районун
административдик борбору. Ош шаарынан 43 чакырым аралыкта жайгашкан.
Ош облусунун Ноокат районунун
Ноокат шаары - Эски-Ноокат айылдык кенешинин ордунда уюшулуп, азыркы Гулистан,
Мирмахмудов айыл аймактарынын айрым жерлери кошулуп олтуруп Кыргыз
Республикасынын 2003-жылдын
8-сентябрындагы №214 мыйзамынын негизинде:
райондук денгээлдеги шаар
статусун алган. Таштак, Кара-Турпак, Бостон, Барын болуп, жалпысынан 4
кварталдан турат.
Калкынын саны: 15 315 адам. 12ден ашуун ар
улуттун өкүлдөрү жашайт.
Жалпы аянты: 3,58 кв.м.
Шаар башкармалыгы: Кыргыз Республикасынын
2003-жылдын 8сентябрындагы №214 мыйзамынын негизинде шаар башкаруусу деп
аталса, 2011-жылдын 5-августунда Кыргыз
Республикасынын Өкмөтүнүн №451-токтому менен Ноокат шаардык мэриясы деген статусун алган.
Ноокат шаар мэриясындагы
аппараттык курам:17. Шаардык Кенештеги депутаттардын саны: 21. Шаардык кенештин
аппарат кызматкерлеринин саны: 4.
Климаттык шарты
Ноокат шаары Алай тоо кыркаларында жайгашкан Дениз денгээлинен 1200 метр бийиктикте. Климаты кескин
континенттик, кышы суук жана узак, жайкысын ысык. Кышкысын аба ырайы 20-25
градус суук, жайкысын 20-30 градуска ысык.
Демографиялык көрсөткүч
Ноокат шаарында көп улуттун өкүлдөрү жашайт.
2019-жылга карата: Калктын улуттук курамы
кыргыздар 1570, орустар 59, өзбектер 13510 жана башка улуттар 176
Ноокат шаарынын жалпы калкынын саны
2019-жылдын 1-январына карата 15 315
адам анын ичинен 8083 аялдар, 7232 эркектер түзөт. 0-15 жашка чейинки жаштар аялдар-2693; эркектер-2762; 16-17 жашка чейинкилер аялдар-279; эркектер- 261; 16-57 жашка чейинки аялдар-4502; 16-62 жашка чейинки
эркектер- 3996; 58-жаштан жогорку аялдар- 888; 63-жаштан жогорку эркектер- 474
адамды түзөт. Шаар тургундарынын саны 2016-жылдан 2019-жылга чейин
215 адамга көбөйдү.
2018-жылы сыртка кеткен жарандардын саны 96 адам. Ал эми 2019-жылгы сырткы
кеткен жарандардын саны 138 адам,
али эми ички миграция - 52 адам
катталган.
Эмгекке жарамдуу адамдардын
жалпы саны: 6149, алардан
эркектердин саны 3195 жана
2954 аялдар түзөт. Негизинен шаар тургундары соода жана ишкерлик менен эмгектенет. Орточо эсеп менен
калктын кирешеси бир айына 1093 сомду түзөт. Жумушсуз адамдар
1639 адам.
Улуу Ата Мекендик согуштун жана
ага теңештирилген локалдык согуштардын катышуучулары – 24.
Пенсионерлердин саны 1841 адам, ДМЧ адамдардын саны 345 адам ал эми 18 жаштан жогорку ДМЧ адамдардын саны
79 адам. Себеби: Медициналык маалыматка таянсак экологиянын бузулушунан жана
экологиялык таза азык-түлүк менен азыктанбаганына байланыштуу жана энелердин ден-соолугунун начардыгынан ДМЧ балдар көп төрөлүүдө.
Туубаса торолгон адамдардын саны 86 болсо,
кийин майып болуп калган адамдардын саны159 адамды түзөт. Тышкы мигранттардын балдарынын саны 145 бала ал эми, ички мигранттардын балдарынын саны 13 бала. Жакырчылыктын денгээлин социалдык паспорттоштуруунун негизинде 2017-жылга 465 эне 1600 балага жөлөк пул алса, 2018-жылга 315 эне 1400 балага алган.
Азыркы учурда аз камсыз болгон үй-булөлөрдүн саны 465 аял жөлөк пул алат. Жергиликтүү бюджеттен аз камсыз болгон жана ДМЧ адамдарга шарттарына карап 2000 сомдон, 5000 сомго накталай акча менен камсыз болушат. Турмуштук
оор кырдаалда турган үйлөргө
5000 сомдон,
10000 сомго накталай акча менен камсыз болушат.
Айлана чөйрөнү коргоо:
Акыркы жылдары Ноокат шаар
мэриясы шаарды жашылдандыруу, көрктөндүрүү
маселесине өзгөчө көнүл бура баштады. Жаратылыш менен үндөшкөн, идеалдуу, шаардын жана райондун калкы сыймыктана турган аймака айландырруу демилгесин колго алуу.
Шаарыбыздын тургундарына жана
шаарыбызга келген коноктор үчүн иштөөгө гана эмес, эс алууга да шарттарды жаратуу башкы максат.
Коомдук жайларда, мектептерде,
больница, парктарда, жол жээгинде бак-дарактарды отургузуу иштерин такай жүргүзүү. Ноокат шаар мэриясы тарабынан аткарылат. Жыл сайын көрктөндүрүү иштерин жүргүзүүгө жергиликтүү бюджеттен акча каражатары бөлүнөт. Бүгүнкү күндө Ноокат шаарындагы тазалык маселесин “Ноокат комунальщик” ишканасы жөнгө салгандыгына байланыштуу, жашылдандыруу боюнча тапшырмалар бул ишканага коюлуп, айрым милдеттенмелер жүктөлгөн.
Учурда “Ноокат шаарынын жашылдандыруу
жана көрктөндүрүү иштеринин башкы планын” иштеп чыгуу талабы турат. Эгер бул план же атайын концепция иштелип чыкса баардык курулуш, бизнес, өндүрүш тармактарында көрктөндүрүү, жашылдандыруу жана айлана чөйрөнү коргоо иштери комплекстүү каралып, жумуш алдыга жылат.
Экономика:
Шаарда негизинен өнөр жай продукцияларын өндүрүүнүн өсүү темпи туруктуу болуп, ар жылы өсүүсү камсыз кылынган. 2017-жылда шаар боюнча жылдык өнөр жай продукциясын өндүрүүнүн көлөмү
444 240 мин сомду түзүүдө, башкача айтканда 2016-жылга салыштырмалуу 1 млн
084,8 мин сомго ашыкча өндүрүлүп физикалык көлөмдүн индекси 102.9 % түзгөн.
Анын ичинен айрым продукциялардын натуралай түрү боюнча төмөндөгүдөй өнөр жай продукциялары өндүрүлдү:
№ Продукциялардын жана сырьелордун түрү Өлчөө бирдиги 2016- жылдын январь- декабры 2017- жылдын январь- декабры
1 Ун чыгаруу тн 3932,2 3251,2
2 Нан чыгаруу тн 1093,9 1170,2
3 Май чыгаруу тн 21,6 16,0
4 Эт өндүрүү тн 738,2 852,5
5 Мебель чыгаруу мин
сом 898,1 1795,5
15 Өнөр жай өндүрүшүнүн ФКИ % 99,5 102,9
Өнөр жай өндүрүшү боюнча жалпы райондук көлөмүндөгү райондун үлүшү – 9.35 %га жеткен.
Өнөр жай продукциясын өндүрүү
2018-жылы
462.1 миң сом белгиленип, физикалык көлөмдүн индекси 102,9 % түзмөкчү,
2019-жылга -
физикалык көлөмдүн индекси 103.5%, 2020--жылга -105.7 %, 2021-2023 жылдарга 105,8% камсыздалмакчы. Жалпы райондун көлөмүндөгү шаардын өнөр жай продукцияларын өндүрүүнүн үлүшүн 2023- жылы 5,0%га көтөрүү пландаштырылмакчы.
Шаарыбызда төмөндөгү ишканалар иштеп келишүүдө:
Ноокат шаарында нан жана
булочка бышыруучу цехтер, навайканалар -19, Пластиктен эшик терезе жасоо 9,
стено блок жасоочу ишканалар -5, мебель
жасоочу ишкана -7, кантты кайра иштетүүчү
-1, тегирмендер
-2, текистль өндүрүшү-2,
мебельдерди рестарациялоо-1,
турмуш тиричилик буюмдарын ондоо-7, профнастиль-3,
сваркалоо кызмат күрсүтүүлөр -5, жыгач тилүү-5,
жыгач устаканалары
-4,токарлык буюмдарды жасоо-2 жалпы 70 өндүрүш ишканалары калкка кызмат көрсөтүшөт.
Кичи, орто ишканаларынын жана калк
чыгарган өнөр-жай продукцияларынын көлөмү
2018-жылда жалпы өнөр-жай продукцияларынын өндүрүү көлөмүндө салмагы 43 пайызды түздү
(2017-жылда
28% пайыз).
Эзелтен бери Ноокат
шаары орто жана чакан бизнес өкүлдөрүнүн чордону болуп келген. Дээрлик ар бир үйдүн алдында кичине навайкана, ашкана, устакана же дүкөн болгон. Бул тармак бүгүнкү күндө дагы элди жумуш менен камсыз кылуучу жана шаар казынасына олуттуу киреше
алып келген эң маанилүү тармак. Аны ар дайым колдоп, коргоп, өнүгүүсү үчүн бардык ыңгайлуу шарттарды түзүү зарыл.
Экинчи маанилүү тармак бул – жеңил жана кайра иштетүү өнөр жай тармагы. Ноокат шаары бул агрардык аймак, шаардын тегерегиндеги айыл өкмөтттөрүндө айыл чарба продукциясынын көптөгөн түрлөрү өндүрүлөт. Ошондуктан Ноокат шаарында айыл чарба продукциясын кайра иштетүүчү ишканаларды, логистикалык борборлорду көбөйтүүнү колго алуу зарыл. Аны үчүн шаарга жакын Мирмахмудов массивинде жер бөлүнүп, өндүрүшкө керектүү шарттарды түзүү боюнча иштер жүргүзүлөт.
Үчүнчү
артыкчылыктуу тармак – бул туризм.
Ноокат районунда туризмди өнүктүрүү үчүн бардык мүмкүнчүлүктөрүбүз бар: байыркы шаар, тарыхый жана табигый кызыктуу жайлар. Сахаба эс алуу багы,
Каракой жайлоосу, Абшыр-ата шаркыратмасы
Борбор-Азия элдери үчүн ыйык жерлердин бири. Бул - зыяраттык туризмди өнүктүрүү үчүн эң сонун мүмкүнчүлүк.
Мындан тышкары шаардагы
тамактануучу жайлар, арзан базар-дүкөндөр гастраномиялык жана шопинг туризмди өнүктүрүү үчүн шарт түзөт. Аталган жайларга кызыккандар аябай көп экени белгилүү –бул мүмкүнчүлүктөн дагы шаар өз пайдасын алышы керек. Ноокат шаары Ноокат районунун туристтик картасы болуп берүүгө тийиш.
Ошондой эле ишкерлердин активдүүлүгүн күчөтүп, аларга ыңгайлуу шарттарды түзүү менен биргеликте салык жана жыйымдарды администрациялоону жакшыртууну колго алуу зарыл. Ал үчүн көмүскө экономика менен күрөшүү, экономикалык субъекттердин бекитилген кирешелерин аныктоо, шаардын бардык муниципалдык
ишканаларынын натыйжалуулугун жана
кирешелүүлүгүн жогорулатуу боюнча жигердүү иш алып барылат. Жергиликтүү салыктарды чогултуу боюнча мамлекеттик ыйгарым укуктарды өткөрүп алуу аракеттери көрүлөт
Инфраструктура:
Билим берүү:
Ноокат шаарынын аймагында 5
балдар бакчасы 4 жалпы билим берүүчү орто мектептер бар. Бүгүнкү күнгө карата билим берүү мекемелеринде
4771 окуучуга
232 мугалим билим берүүдө. Билим берүү мекемелеринин кызматкерлеринин коммуналдык кызматтары үчүн, жана сапар чыгымдарына каражаттары толук төлөнүп берилет.
2018-2019-жылдарда билим берүү мекемелерин кышка даярдоо иштери да жогорку деңгээлде аткарылды. Жергиликтүү бюджеттен бул багытка 20 млн сом каражат сарпталып, жалпы бюджеттин 38 % түзөт.
Жалпы мектепке чейинки билим
берүүгө 981 бала тартылган. Жалпы шаардын
50 %га жакыны мектепке чейинки билим берүү мекемелерине бара албайт.
Турмуш тиричилик чарба:
Шаардын аймагында унаа
жолдорунун узундугу 316 км, анын
ичинен : эл аралык маанидеги
унаа жолдору -8 км, мамлекеттик 56 км, жергиликтүү маанидеги жолдор -326 км. Бул жолдордун ичинен болгону 125 кмге асфальт төшөлгөн. Канааттандырарлык абалда ички жолдордун үлүшү 78 % түзөт.
Бүгүнкү күндө шаардагы жеке имараттардын архитектуралык көрүнүшүн жакшыртуу жана айыл аймактардагы көчөлөрдү түнкү жарык менен камсыздоо багытында жеке адамдар жана демөөрчөлөр тарабынан өтө натыйжалуу иш жүргүзүү колго алынууда. Коомдук жерлердин жарыктандырылуусунун көлөмү
85 % га жеткен . Шаардын Барын кварталына гана түнкү жарыктандыруу толук жеткен эмес. Жыл ичинде жарыктандырууга
жергиликтуу бюджеттен 1 млн 500мин сом акча каражаты сарпталат. Шаар жашоочулар үчүн ыңгайлуу болуп эсептелет, башка райондогу айылдарга салыштырмалуу кылмыштуулуктун саны азайып жана түнкүсүн басып жүрүүгө ынгайлуу шарттар түзүлдү.
2018-2019 жылдары түнкү кылмыштуулуктун саны 5%, шаар ичинде уруулардын саны 2% азайды.
Ноокат шаар мэриясынын
алдындагы Ноокат “Суу канал” муниципалдык ишканасы Ноокат шаарын Таза-суу менен
камсыз кылат (Барын участкасынын тышкары). Гулистан айылдык аймагынын
(Коен-талаа, Вахим, Бостон)участкалырын; Мирмахмудов айылдык аймагын
(Абдувахидов, Жумабай-Палван, Каратаев-1, Аскаров, Мамадиев, Горький,
Гафур-Гулам көчөлөрүн), Караташ айыл аймагынын Акбар-Каары, С.Калбеков жана М.Эргешов атындагы көчөлөрүн таза-суу менен камсыз кылат.
Жалпы суу түтүктөрүнүн узундугу 56км. Анын ичинен магистралдык түтүктөр-9,5 км. Жалпы суу чоргосунун саны: 1557 анын ичинен: короодогу суу чоргосу-1417анын ичинде суу эсептегичи бар короолор-568; көчөдөгү
суу чоргосу-140; төрт суу башаттары бар:"Капка","Чечме-сай-1"."Чечме-сай-2", "Кайнар-Булак" жана "Коен" суу кампасы. Бардык суу башаттар тосмолор менен тосулган жана күзөтчүлөрү бар. Күзөтчүлөр ишкананын кызматкерлери, Үч суу кампасы бар нын ичинен: "Капка" суу кампасы
-50 куб.м. "Чечме-сай-2" суу кампасы-100 куб.м."Коен" суу
кампасы-2000 куб.м.
Таза суу менен камсыз
болгондордун пайызы 91%. Тарифтер Ноокат Шаардык Кеңешинин чечими менен бекитилген. Жана Ош областык монополияга каршы жөнгө салуу комитети менен макулдашылган.
Суунун баасы 1 куб.метр үчүн салыктарды эске албаганда: Калкка - 14 сом
00 тн. Бюджеттик мекемелерге
-14 сом
00 тн. Коммерциялык ишканаларга
-28 сом
00 тн.
2018-жылдын калкты таза суу менен үзгүлтүксүз жанан сапаттуу камсыз кылуу максатында жалпысы болуп
3406726 сомдук суу өндүрүлүп керектөөчүлөргө жеткизилген ал эми сууну өндүрүүп керектөөчүлөргө жеткизүү үчүн 3173846 сом жумшалган. Ошондой эле абоненттердин эсебинен короодогу суу чорголоруна
79 суу эсептегич орнотулду.
Канализация
Ноокат шаары райондун борбору
болуп эсептелгендиктен канализация тутумунуну жоктугунан ар түрдүү жугуштуу оорулардын саны өсүп бара жаткандыгын жана шаарга күнүнө орто эсеп менен 20 миң ден ашуун адамдар келип, аны тейлөөгө шаарыбыздын борборунда 80 ден ашуун ашканалар, 4500 дөн ашык ишкерлер алектенип жаткандыгынан шаардагы көпчүлүк суу таштандылары Чечме-Сай дарыясы аркылуу Араван районуна агуучу дарыяга кошулуп жатат.
Ноокат шаары үчүн эбегейсиз стратегиялык мааниге ээ болгон канализация тутумун куруу багытында биринчи этапы боюнча иштер башталып, техникалык – экономикалык негизмеде жасоо багытында Ноокат шаардык мэриясы тарабынан тендер жарыяланып, Дания мамлекетине караштуу SWECO фирмасы утуп алган. Канализация тутумуна
техникалык-экономикалык негиздеме жасоо үчүн болжол менен 1 млн доллар өлчөмүндө акча каражаты сарпталышы күтүлүүдө. Жогорудагы акча каражаты Европа өнүктүрүү банкы тарабынан каржыланмакчы. Андан кийин АПЗ, курулуш сметасын даярдоо
иштери башталат.
Ноокат шаарында канализация
маселеси чечилсе, элдин жашоо шарты жакшырып, ар кандай жугуштуу ооруулардын
алдын алууга шарт түзүүлөт.
Газификация
Жаратылыш газын колдонуу абдан
актуалдуу. Көмүр жагуунун жыйынтыгында шаарда ар кандай оору
менен ооругандардын саны көбөйүп абанын кескин бузулуп жаткандыгы байкалууда. Борбордук жылытуу система жок, айла жок көмүр менен жылытып жатышат. Ушунун баарын эске алганда, биринчи кезекте Ноокат шаарын жана андан кийинки кадамдарда райондун аймагын
газдаштыруу маселеси бар.
Андан сырткары, жаратылыш газын
колдонуу менен эл чарбасынын ар кандай тармактарына берүүнү уюштуруу зарыл. Ал эми борбордон алыс жайгашкан айыл аймактарга атайын курулмалардын же суюлтулган газ толтурулган сыйымдуулуктардын
(цистерна, баллон) жардамы менен газ
жеткирүү милдети пайда болот.
Бүгүнкү күндө, эски магистралдык газ өткөргүчтөрдү диагностикадан өткөрүп, модернизациялоо иштерин жүргүзүп, жаңы магистралдык өткөргүчтүн курулуш иштерин жүргүзүү
керек жана Ноокат шаарын, райондун айыл аймактарын толугу менен газдаштырууну
колго алуу жана “Газпром” ишканасы менен сүйлөшүүлөрдү жүргүзүү зарыл.
Спорт:
Калктын арасынан өзгөчө жаштар ден-соолугун чыңдоо үчүн спорт менен машыгып келе жатышат. Шаарда муниципалдык 4 ачык футбол
ойноочу спорт аянтчасы бар. Андан сырткары спорттун футбол, улуттук күрөш, волейбол, ордо атуу жана шахмат секциялары иштейт. Спорттун футбол туру боюнча шаарыбыздын футболистери ар кандай райондук жана областык мелдештерде байгелүү орундарды алып келишет. Шаарбыздын элинин 60% ашууну спортко кызыгып ар кандай иш чараларга катышып ийгиликтерге жетишип жана жаштардын спортко болгон кызыгуусу артат. Азыркы учурда спорт менен алектенишип кылмыштуулуктун саны азайды жана жаштар ден-соолугун чындап жатышат.
Маданият тармагы боюнча;
Ноокат шаардык мэриясында эч
кандай маданий клуб катталган эмес. Бирок райондук борбордо 1979 жылы курулган маданий клуб бар азыркы
учурда шаар карабайт жана Ноокат шаардык мэриясынын балансына алыш үчүн алгылыктуу иштер жүргүзүлүүдө. Ал эми райондо уюштурулган мадания иш-чараларга негизинен Ноокат шаар мэриясы тарабынын уюштурулуп баардык иш чараларды өткөрүп келишет.
Китепкана тармагы боюнча.
Ноокат шаар мэриясынын калкынын
саны 15315, ал эми Ноокат району боюнча жалпы калктын саны 280 миңден ашуун. Таштак кварталында китепкана бар. Бул китепканада
8000 даана -
китеп,
3000– газета, 150 – журнал тиркелип турат. Китепканада атайын китеп окуу үчүн кааналарда, окурмандар үчүн шарттар түзүлгөн эмес. Мунун кесепетинен жана шарттын
жоктугунан жылдан жылга окурмандардын саны азайуда.
Коомдук уюмдар:
Ноокат шаар мэриясынын
карамагында төмөнкү коомдук уюмдар иштешет. Алар аксакалдар соту, аялдар кенеши, Ардагерлер кенеши «Ноокат жаштары» коомдук фонду. Бул уюмдар тарабынан шаарыбыздын
инфракструктурасын жана экономикалык өсүшүнө жардам беришип келүүдө.
Аксакалдар соту тарабынан
2018-жылда 3 иш каралган, ал эми 2019-жылдын 6 айынын жыйынтыгы менен 1
админстративдик айып пулдар салынып, кириштелген.
Ноокат жаштары коомдук фонду тарабынан Абдуваитов
орто мектебинин футбол ойноочу спорттук аянтчасын кайрадан жашылдандырып
беришти.
Аялдар кенеши тарабынан
шаарыбыздагы атайын аялдардан турган топ түзүшүп кол өнөрчүлүк боюнча долбоор жазышып 800 мин сомдук эмеректерди алып
беришкен.
Аялдар кенеши шаарбыздын өсүп өнүгүшүнө салым кошуп келишет. Аялдар кенешинин активдуу 145 мүчөсү бар.
Ушул коомдук уюмдардын иштеши үчүн шарттарды түзүү абзел. Атайын кааналарды бөлүп берүү зарыл. Андан сырткары жаштар фондорун регистрациядан өткөрүүгө жардам керек.
Жергиликтүү маанидеги маселелерди чечүүдө, бюджетти бекитүүдө жарандардын катышуусу.
2019-жылы 1 кварталында Ноокат шаарынын жергиликтүү жамааттык уставы иштелип чыгып, анда жергиликтүү жамааттын өкүлдөрүнүн
укуктары жана милдеттери каралган.
Мында шаардык мэриянын жана
шаардык кенештин ишмердүүлүгүндөгү ачык айкындуулукту камсыз кылуу, бюджетти бекитүүдөгү баардык кызыктарды тараптарды катыштыруу, маалыматтуулукту жогорулатуу маселеси каралган.
Калктын керектөөлөрүн программада эске алуу
2019-жылдын март-апрель
айларында Ноокат шаарынын жашоочуларынын катышуусу менен 4 фокус топ өткөрүлдү. Иш чараларга айылдын ар бир социалдык катмарынын өкүлдөрү, ошондой эле жаштар жана аялдар катышты. Жалпы катышуучулардын
саны 61 адам, аялдардын саны 30 болду. Изилдөөнүн жыйынтыгында төмөндөгүдөй артыкчылыктуу көйгөйлөр аныкталды.
Социалдык аяр катмарлардын
пикири социалдык маселелер боюнча адистин ар бир аяр катмардын өкүлү менен жолугушуусунда такталып, ички чөйрөгө анализ жасаганда, жыйынтыгы ал отчетто көргөзүлдү.
Андан сырткары ар бир багыт боюнча тиешелүү адистер тарабынан тышкы жана ички чөйрөгө анализ жасалды. Жыйынтыгы социалдык-экономикалы өнүгүү программасын иштеп чыгууда колдонулду.
2. Программанын максаты:
• Ноокат шаары - өнөр жайы, орто жана чакан ишкердик динамикалуу өнүккөн, жашоого ыңгайлуу жагымдуу шарттар түзүлүп жана жашыл шаар.
• 5 жылдан кийин шаардын социалдык-коммуналдык инфраструктурасы
оңолот жана шаар тургундары спорт менен машыгып, бакубат жашоого, ден соолукту
чындоого умтулат. Жаштар билимдүү, мекенчил духта тарбияланат, калктын маданияттуулугун жогорулайт, бош убактысын туура пайдаланышат жана жергиликтүү деңгээлде чечимдерди кабыл алууга активдүү катышат.
3. Ноокат шаарынын өнүгүүсүнүн приоритеттүү багыттары
1. Пландоо, башкаруу жана адмиңистрациялоо
2. Экономикалык маселелер
3. Айлана-чөйрөнү коргоо
4. Коомдук тартип жана коопсуздук
5. Турак жай жана коммуналдык кызмат көрсөтүүлөр
6. Эс алуу, маданият жана спорт
7. Билим берүү
8. Социалдык коргоо
Приоритеттүү багыттарды сүрөттөө:
1. Пландоо, башкаруу жана администрациялоо.
Жергиликтүү калкка кызмат кылуу максатында Ноокат шаар мэриясында аппарат кызматкерлерине жетишээрлик деңгээлде шарттарды түзүп, заманбап жабдуулар жана эмеректер
менен камсыз кылуу. Калк менен шаар тургундарынын ортосундагы бирин-бири түшүнүү иштерин жакшы жолго коюу. Шаардык мэрияда иштөө шарттарын жакшыртып, кызматкерлер эл менен тыгыз иштешип, шаар тургундарынын шаар мэриясына болгон ишенимин арттыруу. Ошондой
эле, Ноокат шаар мэриясынын муниципиалдык адмиңистрациялык имаратынын сакталышын катуу көзөмөлгө алуу менен шаар тибиндеги адмиңистрациялык имараттар сыңары заманбап курулмалар менен жабдылат.
Максат: Ноокат шаар мэриясынын
кызматкерлеринин эмгектенүүсүнө жогорку деңгээлде шарт түзүп берүү аркылуу ЖӨБ органдарынын тургундарга кызмат көрсөтүүсүнүн сапатын жогорулатуу. Шаардын социалдык –экономикалык маселелерин чечүүдө жарандардын активдүүлүгүн, маалымдуулугун жогорулатуу.
Тапшырмалар:
1. Ноокат шаарынын аймагындагы 60 (%) га жакын жарандарды
жергиликтүү маанидеги маселелерди чечүүгө катыштыруу.
2. Жергиликтүү калк менен шаардык кеңештин ортосундагы байланышты күчөтүү.
3. ЖӨБ органдарынын калкка кызмат көрсөтүүсүнө шартты түзүү.
4. Ноокат шаар мэриясынын кызматкерлеринин дараметин жогорулатуу.
5. Муниципалдык менчикти эффективдүү башкарууга жетишүү.
6. Шаарда курулуш эрежелерин калыптандыруу.
7. Жергиликтүү бюджеттин киреше бөлүгүн 30 % га жогорулатуу
Күтүлгөн жыйынтыктар/көрсөткүчтөр
- 60% га жакын жарандар ЖӨБгө катышат. 40 % калк маалыматка ээ болот.
- Жергиликтүү калк менен шаардык кеңештин ортосундагы байланышты күчөйт, шаардык кеңештин сессияларына шаардын калкынын катышышына мүмкүнчүлүк түзүлөт.
- ЖӨБ органдарына шарт түзүлөт. Аппарат кызматкерлери офистик эмеректер менен камсыз болушат. Аппарат кызматкерлерге атайын түзүлгөн бөлмөлөр капиталдык оңдоодон өткөрүлөт.
- Ар бир адис, өзүнүн кесиптигине ылайык, билим дараметин жогорулатуу максатында окуулардан өткөрүлөт жана сертификаттарга ээ болушат.
- Муниципалдык менчикти эффективдүү башкарууда мыйзамдын талаптары аткарылат.
- Курулуш эрежелерин калыптандыруу үчүн генералдык план иштелип чыгат.
- Жергиликтүү бюджеттин киреше бөлүгү
30 % га жогорулайт. Жергиликтүү маанидеги маселелерди чечүүгө мүмкүнчүлүк түзүлөт.
2. Экономикалык маселелер
Жергиликтүү сырьену, ресурстарды кайра иштетүүгө, колдонууга жана баасы жогорку индекс менен бааланган товарларды өндүрүүгө багыт алган ишканаларды жана тармактарды өнүктүрүү; Болжолдонгон өсүү темптерине жетишүү үчүн тышкы рынокко ата-мекендик товарларды чыгарууну камсыздоо;
Тигүү бизнесин өнүктүрүү жана жаңы, биргелешкен ишканаларды куруу, тигүү технополисин уюштуруу менен өндүрүштү кеңейтүүчү шарттарды түзүү;
Ар түрдүү булактар аркылуу, айрыкча кыргыз орус фонду аркылуу долбоорлорду ишке ашыруунун натыйжасында
2020-2022 жылдарда шаар боюнча кичи жана орто бизнести өнүктүрүү менен жылына 2 ден кем эмес өндүрүш багытындагы кичи жана орто ишканаларын ачууну
жүзөгө ашыруу.
Шаардын борбордук
базары бүгүнкү күндүн талабына толук жооп бербейт. Базарда сатып алуучуларды маданияттуу тейлөө үчүн ынгайлуу шарттарды түзүү, борбордук базарды тартипке келтируу зарыл. Калкка кызмат көрсөтүүнүн жаны түрлөрүн киргизүү менен анын жалпы көлөмүн көбөйтүүгө аракеттер көрүлөт.
Ноокат шаарына
индустриялык-логистикалык борбордо курула турган курулуштар негизинен 6 бөлүктөн турат, алар: административтик корпус, капиталдык курулуштар, кампалар, сатуу аянтчаларынын
павильондору, кисловоддук модулдары, жер алдындагы автоунаа токтоочу жайдын
аянттары.
Заманбап базардын, башкача айтканда индустриалдык-логистикалык
борбордун мурдагы базарлардан айырмасы дыйкандарга, чарбадарларга, чакан бизнес
жасаган атуулдарга, бизнесмендерге толук шарт түзүлүп, өздөрү өндүргөн жашылча жемиштерди убагында сатуу же аны ошол жерде курула турган лабораториядан өткөрүп атайын муздаткычтарга сактап анан сатуу убагы келгенде сатууга мүмкүнчүлүк түзүлөт. Өнөр жай ишканаларынын элге кызмат көрсөтүүсү кенири белгиленген. Логистикалык борборго товар сатып алууга келген жаран кур кол чыкпасына толугу менен шарт түзүлүп, ойлогон оюн ишке ашырып, издеген нерсеси табылып башка жактан издебей ордунда бүткөндүгүнө ыраазы болот.
Логистикалык борборлор ишке
кирсе Ноокат шаарынын инфраструктурасы жакшырат.
Максат: Ноокат шаарында
2020-2022-жылдарда өнөр жай тармагын, кичи жана орто ишкердүүлүктү өнүктүрүүгө шарт түзүү.
Тапшырмалар:
• Шаарда жагымдуу инвестициялык имидж жаратуу менен жумушчу
орундарын жана инвестициянын көлөмүн көбөйтүү.
• Ишкерлерди колдоого алуу жана муниципалдык менчикке, жерге
жеткиликтүүлүгүн камсыз кылуу.
• Жергиликтүү ишкерлердин потенциалын көтөрүүгө көмөктөшүү.
• Ишкерлер менен шаар бийлигинин ортосунда байланышты,
кызматташууну өнүктүрүү, муниципалдык-жеке диалог аянтчаларын түзүү.
• Базарда сатып алуучуларды маданияттуу тейлөө үчүн ынгайлуу шарттарды түзүүгө көмөктөшүү
Күтүлгөн жыйынтыктар/көрсөткүчтөр
- Инвестициянын көлөмү
20% га көбөйөт.
- Ишкерлердин муниципалдык жерге жана имаратка жеткиликтүүлүгүн жакшырат; Бардык ишкерлер бирдей шартта конкурска катышууга, өз идеясын ишке ашырууга мүмкүнчүлүк алышат; Муниципалдык менчикти башкаруунун негизги критерии болуп аренда акысы эмес, жаңы уюштурулган бизнестин түрү жана түзүлгөн жумушчу орундар эсептелет.
- Жергиликтүү ишкерлердин бизнес идеяларды ишке ашыруу потенциалы жогорулайт;
- Ишкерлердин же шаар бийлигинин демилгеси менен регулярдуу
талкуулар өткөрүлүп, маанилүү маселелер биргеликте чечилет.
- Базарда ыңгайлуу шарттар түзүлөт.
3. Айлана-чөйрөнү коргоо
Бул багытта таштандыны чогултуп
жана жыйноо иштерине көңүл бурулат жана калкты таза жашоого үндөө жүргүзүлөт. Шаар тургундары жана жаштар арасында таштандыларды тиешелүү жайларга гана таштоо зарыл экендиги туурасында түшүндүрүү иштерин жүргүзүү менен шаарыбызды таштандысыз таза аймакка айландыруу. Шаар тургундарына таштандыларды алып чыгып бир жерге топтоо иштерине шарт түзүү. Топтолгон таштандыларды шаар ичинен тиешелүү жайга алып чыгып төгүү
иштерин жогорку деңгээлде жолго коюу.
Шаарыбыздагы кварталдарда,
айрыкча соода-сатык борбору саналган
Ноокат шаарыны борборунда соода дүкөндөрүнөн, ашканалардан,базардан ж.б. элге кызмат көрсөткөн ишканалардан аябагандай көп өлчөмдө таштандылар чыгарылат. Ал таштандыларды чыгарууну көзөмөлгө алуу бүгүнкү күнгө чейин жолго коюлбай келе жатат. «Ноокат комунальщик» ишканасы аркылуу шаарыбыздагы таштандыларды ташып чыгаруу, чыккан таштандыларды атайын таштанды таштоочу жайга ташуу иштерин уюштуруу жагы пландаштырылууда. Келечекте атайын
таштанды чыгаруучу техникаларды алуу, ар бир көчөгө таштанды топтоочу контейнерлерди алып коюу замандын талабы болуп эсептелет. Ошондой эле «Ноокат комунальщик» ишканасынын колдоосу менен, бул ишканада эмгектенген кызматкерлердин
санын көбөйтүп, таза шаарга жетишүү максатында тынбай эмгектенүү күтүлүүдө.
Шаарыбыздагы парктарды, көчөлөрдүн жээктери жашыл бак-дарактар, гүлдөр менен кооздоп, жагымдуу шаарга айландыруу максатында көрктөндүрүү иштери улантылат. Андан сырткары, коомдук жайларда, мектептерде,
больницаларда дарактарды отургузуу иштери такай жүрүп жатат.
Максат: Айлана-чөйрөнү коргоону жакшыртуу.
Тапшырмалар:
1. Шаарда таштандыларды чогултууну жана чыгарууну эффективдүү уюштуруу. Шаар тургундарынын айлана чойронун тазалыгын сактоосун камсыз кылуу.
2. Борбордук таштанды сактоочу жайды ирээтке келтирүү.
3. «Ноокат комунальщик» муниципалдык ишканасынын
материалдык-техникалык базасын чыңдоо жана уюштуруучулук ишин жакшыртуу.
4. Коомдук жерлерди жашылдандыруу жана ирригация системасын оңдоо.
Күтүлгөн жыйынтыктар/көрсөткүчтөр
- Шаар таштандылардан арылат жана шаар тургундары айлана чойронун тазалыгын камсыз кылат. Шаар
тургундарынын 70% жашоочулары
таштандыларды урналарга болуп таштоо боюнча маалымдуу болуп, сала
башташат. Шаар ичиндеги билим беруу мекемелерине жана негизги көчөлөргө таштанды тогуучу урналар 47 санда орнотулат. Андан тышкары атайын таштанды чогултуучу мешоктор таркатылып График менен таштанды чогултуу уюштурулат. Калк жана коммерциялык уюмдар менен келишимдер түзүлүп тарифтердин чогулушу 2 эсеге көбөйөт.
- Таштанды таштоочу жайдын айланасы тосулуп, коопсуздук
сакталат. Мыйзамсыз таштанды таштоочу жайга таштанды ташталбайт.
- Атайын таштанды ташуучу машина алынып, графикке негиз шаар
ичиндеги таштандылар ташылып чыгарылат.
- Ноокат шаарынын борбордук көчөлөрү жана эс алуучу жайларына көп жылдык 150 бак-дарактар отургузулат. Ноокат шаарынын борбордук көчөлөрү жана эс алуучу жайларына бир жылдык кооз 700 даана гүлдөр отургузулуп, айлана көрккө келет. Ушул күнгө чейин көрктөндүрүлүп келген жайлардын абалы туруктуу сакталат. Шаардын ички арыктарынын абалы жакшырып, сугат суу менен камсыз болот.
4. Коомдук тартип жана коопсуздук.
Калк арасында жана билим берүү мекемелеринде коопсуздук эрежелери тууралуу тиешелүү адистердин катышуусунда көптөгөн угууларды, окууларды жана тажрыйбаларды уюштүрүп, элдин коопсуздугун сактоо иштерин жолго коюу.
Балдардын коопсуздугун камсыз
кылуу үчүн жол эрежелерин түшүндүрүү иштери жүргүзүлөт. Чоң жолдун боюна жол кайгуул кызматкерлери күн сайын нөөмөттө турушуп, көзөмөлгө алышат. Борбордук көчөлөр жана билим берүү мекемелеринин жанына светофорлор орнотулат. Ноокат шаарынын аймагында өзгөчө кырдаалдар жана өрт коопсуздугу боюнча ар түрдүү кырсыктардан калк арасында мамлекеттик камсыздандыруу боюнча түшүндүрүү иштерин жүргүзүп туруу.
Билим берүү мекемелеринде өрт коопсуздугун жолго коюлуп, мекемелер өрт өчүрүүчү заманбап шаймандар менен камсыз болушат. Окуучулар арасында өрт болгон учурда кандай чараларды колдонуу жана өрт учурунда мектептен чыгуу жолдору
боюнча машыгуулар үзбөй алынып барылат. Кооптуу жерлери айыл аймагыбыздын сел кетүү, жер титирөө, өрт коопсуздуктардан жана башка ушу сыяктуу кырсыктардын алдын-алуу үчүн иш чараларды өткөрүү. МЧС менен биргеликте сел агуучу каналдар улам тазаланып,
кооптуу сайлардын жээктерине габион сеткалары жаткырылат жана бетон куюлуп
коопсуз абалга келтирилет.
Максат: Ноокат шаарынын
аймагынын жарандарынын коопсуздугун камсыз кылуу жана коомдук тартипти сактоого
көмөктөшүү.
Тапшырмалар:
1. Коомдук тартип жана коопсуздукту сактоого көмөктөшүү.
2. Жаштардын жана балдардын коопсуздугун камсыз кылууга көмөктөшүү.
3. Өзгөчө кырдаалдар боюнча калктын маалымдуулугун камсыз кылуу.
4. Жугуштуу оорулардын алдын алууга көмөктөшүү
Күтүлгөн жыйынтыктар/көрсөткүчтөр
- 40% элге түшундурүү иштери жүргүзүлөт. Жаштар кылмыштуулук боюнча маалымат алышат жана кылмыштуулуктун саны 1% га азаят.
- Калктын маалымдуулугу 20% га жогорулайт.
- Эл арасында жугуштуу оорулардын алдына алынат жана саны 10%
азайат. Жолбун иттер атылып, элдин коопсуздугу каралат.
5. Турак жай жана коммуналдык кызмат көрсөтүүлөр.
Социалдык-экономикалык жактан өнүгүүдөгү негизги көңүл бурулуучу тармак бул ички байланыш жол каттамдарын, калкты таза суу менен камсыздоону жакшыртуу болуп калмакчы.
ДЕП 37 жолдорду тейлөө ишканасы тарабынан 2022 - жылга чейин көчөлөргө жалпы узундугу
16 км асфальт төшөө жана жолдорду бодурлоо иштери же болбосо республикалык бюджеттин эсебинен 120 млн сомдук иштерди аткарылуусу күтүлүүдө.
Андан сырткары 2022-жылга чейин жергиликтүү бюджеттин жана демөөрчүлөрдүн эсебинен айыл аймактардын аймагында 255 млн 950 мин сомдук көчөлөргө шагыл төшөө жана асфальт басуу иштери аткарылмакчы.
Максат: Ноокат шаарынын жарандарына жашоого ыңгайлуу жана жагымдуу шарттарды түзүү.
Тапшырмалар:
1. Ноокат шаарынын ички байланыш жол каттамдарын камсыздоону
жакшыртуу жана 316 км ички жолдордун абалын жакшыртуу.
2. Жалпы пайдалануудагы жерлерге
125 км түнкү жарык берүүнү уюштүрүу.
3. Шаар тургундарынын 90 %
таза суу менен камсыз кылуу
Күтүлгөн жыйынтыктар/көрсөткүчтөр
- Ноокат районуу боюнча 285 мин жарандар учун жолдо жүрүүгө ыңгайлуу шарт түзүлөт. Жолго чыгып кеткен тамаркалардын чек аралары жылдырылып, ички жолдор кеңейтилет.
- Шаар көчөлөрүнүн
тургундарынын түнкүсүн басып жүрүүлөрүнө ынгайлуу шарттар түзүлүп, 125 км жол жарыктандырылат. Таштак кварталындагы көп кабаттуу үйлөрдүн алдылары түнкүсүн басып жүрүүлөрүнө ынгайлуу шарттар түзүлөт.
- 90% калк таза суу менен камсыз болот. Таза суу графиги түзүлүп, элдер өз мөөнөтүндө таза суу менен камсыз болушат. Ар бир кварталда 4 жолу таза сууну үнөмдүү пайдалануу боюнча чогулуштар өткөрүлүп, сууну үнөмдүү пайдалануу жолго коюлат.
6. Эс
алуу, маданият жана спорт.
Калктын маданияттуулугун жогорулатуу
жана бош убактысын туура пайдаланууга шарт түзүү. Шаарыбызда бакубат жашоо бул спорт менен машыгуу образын калыптандыруу болуп саналат. Бүгүнкү учурда спорт менен машыккан негизги калктын катмары – бул жаштар. Жаштар эле эмес, улуу муундагы жарандарга, мүмкүнчүлүгү чектелген жарандарга дагы спорт жана дене-тарбия менен машыгууга шарттар түзүлөт. Спорт курулмаларынын материалдык-техникалык базасын чыңдоого, ар түрдүү спорттук иш-чараларды, конкурстарды өткөрүүгө өзгөчө көңүл бөлүнөт. Коңушу айыл өкмөттөрүнүн арасында спорттук мелдештерди уюштуруп, биримдикке чакырып, жаштарды спортко тартуу жолго коюлат. Андан сырткары, спорттук иш чараларга, кыз-келиндер да тартылат.
Калктын ким экенин анын
маданияты таанытат деген кеп бекеринен эмес. Шаарыбыздын өнүгүүсүнө маданият тармагы да чоң рол ойнойт. Келечекте маданият тармагын колдоп, маданиятты жогорулатуу багытында бир топ пландар каралып турат. Тактап айтсак, биринчи кезекте маданият үйүн шаарыбыздын балансына алуу жана аны капиталдык ремонттон чыгаруу, заманбап жабдуулар менен
жабдуу, музыкалык аспаптар менен толук камсыз кылуу, ошондой эле маданият
кызматкерлеринин иштөөсүнө толук шарт түзүү пландары каралып жатат. Даталуу күндөрү концерттик программалар жогорку деңгээлде даярдалып, элге жарык маанай тартуулап берилет. Аллеяларды куруу, эс алуу паркын кайрадан
реконструкциялап, ар кандай балдар ойноочу атракциондорду куруу замандын талабы
болуп саналат. Бул багытта да иш алып баруу планы ишке ашырылат.
Жаштардын жана жаштар
уюмдарынын демилгелерин колдоо, алардын социалдык активдүүлүгүн жогорулатууга басым жасалат.
Максат: Калктын
маданияттуулугун жогорулатуу жана бош убактысын туура пайдаланууга шарт түзүү.
Тапшырмалар:
1. Калкты маданий иш чараларга тартуу үчүн маданият үйүнүн материалдык жана техникалык базасын чындоо.
2. Балдар арасында көркөм чыгармачылыкты өнүктүрүү.
3. Калкты маданиятты өнүктүрүүгө тартуу.
4. Калктын маданий денгээлин жогорулатуу. Жаштардын маданиятын көтөрүү.
5. Тарыхый эстеликтерди сактоо.
6. Спорт менен машыгууга шарттарды жакшыртуу.
7. Балдарды жана жаштарды, анын ичинде кыздарды сергек жашоого үндөө.
8. Эс алуучу жайлардын шарттын жакшыртуу жана мектепке чейинки
жаштагы балдарга шарттарды түзүү.
Күтүлгөн жыйынтыктар/көрсөткүчтөр
- Маданият үйүнүн материалдык жана техникалык базасы чындалат. Даталуу күндөргө карата иш чаралар өткөрүлөт. _____ бала бий жана комуз, сурот кружокторго катышат. Демилгелүү жаштардын маданият боюнча демилгелери 2
жылда 4
жолу колдоого алынат. Жаштардын оюу дүйнөдө болуп жаткан окуяларга карата туура багытталып, кругозору жогорулайт. 400 гө жакын жарандардын бош убактысын туура пайдаланууга шарт түзүлөт. Тарыхый инсандар, дүйнөлүк классиктер жөнүндө маалымат алышат. 3 тен кем эмес ийримдер ачылып, иштей баштайт. Жылына бир жолу мекемелер арасында ыр кесе
уюштурулат. Маданий эс алууга шарт түзүлөт. Маданий борбор ачылат. Спорт аянтчасынын айланасы тосулат. Жаштардын убактысын туура пайдаланат. Ден-соолугу чың болот. Кыздар спорттук оюндарга жана сергек жашоого тартыла баштайт. Эс алуу багынын
айланасын тосулат жана заманбап жабдуулар менен жабдылат. 1 Балдар ойноо
аянтчасы уюштурулат.
7. Билим берүү.
Ноокат шаарынын аймагындагы
орто мектептерин жана мектепке чейинки билим берүү мекемелерин жаңы окуу жылына даярдоо иштери жогорку деңгээлде аткарылды. 2019-жылда жалпы: билим берүү тармагына Ноокат шаарынын жергиликтүү бюджетинин 37% каражат бөлүнгөн. Анын ичинен билим берүү мекемелерин жаңы окуу жылына даярдоо максатында утурумдук оңдоп түзөө үчүн А. Абдуваитов, Н. Крупская атындагы орто
мектептерине жана интернатына жалпы 411200 сом акча бөлүнүп, оңдоп түзөө иштери жасалган. Мындан сырткары Х. Самиев жана А. Абдуллаев атындагы орто мектептерине утурумдук ремонтторун бүткөрүү үчүн 250 000 сом акча бөлүнүп, аталган мектептерде да жаңы окуу жылына даярдык жогорку деңгээлде бүткөрүлгөн. Ал эми, мектепке чейинки билим берүү мекемелеринин мүлктүн утурумдук ремонту үчүн жалпы 250 000 сом акча бөлүнүп тиешелүү иштер аткарылган. Ошондой эле Х. Самиев атындагы орто мектебинин эскилиги жеткен терезелерин жаңы ПВХ(пластик) айнек терезелерине алмаштыруу иштери үчүн 372 300 сом жана Н. Крупская атындагы орто мектебинин интернатынын
100 орундуу жатаканасы жана жаңы 650 орундуу мектебин куруу үчүн долбоорлоо-сметалык документтерин даярдоо үчүн 1 млн. сом кошумча акча каражаты бөлүнүп, жумуштар аткарылды. Н. Крупская атындагы орто мектеби Республикалык «Мыкты мектеп» сынагында даярдыгы (ремонту) боюнча эң алдыңкы көрсөткүчтү көрсөтүп, 1-орунду ээлеген.
Шаар аймагындагы орто мектптеринде эмгектенген ар бир
мугалимге коммуналдык төлөмдөр үчүн жергиликтүү бюджеттен ай сайын кошумча 500 (беш жүз) сомдон каралган.
Балдардын билим алуусуна ар
тараптуу колдоо көрсөтүүдө мектептин, шаардык мэриянын, ата-энелердин жана коомчулуктун орду бар. Бул багытта шаарыбыздын
аймагындагы орто мектептеринде «Мектеп – Ата-эне жана коомчулук» темасында ачык
сааттар менен коштолгон илимий конференциялар жана жолугушуулар байма-бай өткөрүлүп келүүдө.
Ноокат шаардык мэриясынын
2019-жылдын 15-январындагы “Ноокат шаарынын аймагында жаш өспүрүмдөргө карата зордук-зомбулуктун алдын алуу боюнча штабдын курамын түзүү” жөнүндөгү №1-б буйругу жана штабдын иштөө графиги иштелип чыгылды. 2019- жылдын январь айында ата-энеси мигрант балдардын базасын түзүү, башкача айтканда ар бир үйдү кыдыруу, ата-энеси жок тарбияланып жаткан балдардын маалымат базасын түзүү жүргүзүлдү. Балдарга карата зордук-зомбулуктун алгачкы тынчсыздандыруучу белгилери аныкталганда коомдук маанидеги жерлерге дароо маалымдоо үчүн тиешелуу кызматтардын
телефондору жөнүндө маалыматтарды, анын ичинде сутка бою балдардын “ишеним телефону 111ди” жайгаштыруу жана аны калктын арасында жайылтуу жана ар бир билим берүү мекемелеринде аты жазылбаган кат салынуучу почта кутусун жана ишеним телефону бар такталарды орнотуу иштери бүгүнкү күндө аткарылып жатат.
Мындан сырткары Ноокат шаардык
мэриясы Эл аралык жана жергиликтүү коомдук уюмдар менен биргеликте, балдардын укуктарын ишке ашыруу жаатында бир канча долбоорлорду ишке ашырууда. Атап айтканда БУУнун балдар фонду ЮНИСЕФтин колдоосу менен
“Балдар үчүн ыңгайлуу муниципалитет” долбоору, Сейферворлд жана “Эл аралык толеранттуулук үчүн” коомдук фонду менен биргеликте “Толеранттуулук жана демократия элчилери” долбоорлору ийгиликтүү иштеп келүүдө.
Максат: Сапаттуу билим алууга шарттарды түзүү. Мектепке чейинки билим берүүгө шаардын жашоочуларынын 90% балдарын тартуу.
Тапшырмалар:
1. Мектеп окуучуларынын билим тарбия алуулары учун ынгайлуу шарт
тузуу менен материалдык-техникалык
абалын жакшыртуу.
2. Мектепке чейинки оспурум балдардын билим тарбия алуулары учун ынгайлуу шарт
тузуу менен материалдык-техникалык
абалын жакшыртуу.
3. 500 баланы мектепке чейинки билим менен камсыз кылуу
Күтүлгөн жыйынтыктар/көрсөткүчтөр
Мектепте билим алууга шарт түзүлөт. Мектепке чейинки өспүрүм балдардын билим тарбия алуулары учун ынгайлуу шарттар тузулот. 500 бала мектепке чейинки билим менен камсыз болот.
8. Социалдык коргоо ДМЧ адамдарды коомго тартуу.
Шаарыбызда социалдык чөйрөнү өнүктүрүүнүн негизги багыттарынын бири –калкты жакырчылыктан чыгаруу
болуп эсептелет. Аталган багытта кеңейтилген масштабдагы комплекстүү жумуштар кедейчиликти кыскартуу менен күрөшүүдө калкты социалдык мобилизациялоо жолу менен биргеликте өкмөттүк эмес жана эл аралык уюмдарды тартуу менен аткарылат.
Атайын үй шартында билим берүүчү мугалимдерди жалдап, ДМЧ балдардын билим алуусуна шарт түзүү максатында иш-чаралар уюштүрүлат. Калктын аяр катмарлары, өзгөчө аялдар боюнча маалымат топтоо жана тиешелүү уюмдарга берүү менен жакырчылыкты жоюу максатында жумушсуз жарандар жумуш орду
менен камсыз болушат. Аз камсыз болгон үй бүлөөлөргө жана катуу оорулуу адамдарга материалдык жактан жардам көрсөтүлөп, толук жетимдерге үй салууга жер тилкесин берилип жана өзүн тастыктаган документтерин алууга көмөктөшүү
аркылуу калктын аяр катмарларынынын коомго кошулушуна шарт түзүү.
Максат: 2020-2023-жылга
чейин аз камсыз болгон, турмуштук оор
кырдаалга кабыл болгон үй бүлөөлөрдү жана ДМЧ адамдарды коомго социалдаштырууга көмөктөшүү жана адаптация болууга шарттарды түзүү.
Тапшырмалар:
1. ДМЧ балдардын билим алуусуна көмөктөшүү.
2. Калктын аяр катмарларынынын коомго кошулушуна шарт түзүү.
3. Жакырчылыкты жоюу боюнча жумушчу орундарды түзүүгө көмөк көрсөтүү.
4. Калктын аяр катмарларынынын көйгөйлөрүн чечүүгө коомчулуктун жана мамлекеттик бийлик органдарынын көңүлүн буруу.
Күтүлгөн жыйынтыктар/көрсөткүчтөр
ДМЧ 17 балага жеринде сабак
берилет. Жылына 80 аз камсыз болгон үй бүлөөлөргө жана катуу оорулуу адамдарга материалдык жардам берилет.
1 согушка катышкан ардагерлер
атайын майрамдык иш чарага катышат. 18 даталуу күндөрдө өтүлгөн маданий жана массалык иш чараларга 100 бала, 600 га жакын калктын аяр катмарлары иш чараларга кошумча катышат. Калктын аяр катмарлары, өзгөчө аялдар боюнча маалымат топтолот жана тиешелүү уюмдарга берилет. Демөөрчүлөргө жылына 5 тен кем эмес кат жөнөтүлөт. Тиешелүү мамлекеттик бийлик органдарына жылына 3 тен кем эмес кат жөнөтүлөт. Социалдык аяр катмарларга
79 адамга материалдык жардам көрсөтүлөт
5. Өнүгүү программасын башкаруу.
Мониторинг жана баалоо боюнча
топ СЭӨПнын ишке ашырылуусуна мониторинг жүргүзөт. Квартал сайын ЖӨБ органдарынын кароосуна маалымат жиберип турат.
ЖӨБдүн аткаруу органынын башчысы СЭӨПнын аткарылышына жүргүзүлгөн мониторинг жана баалоонун
негизинде жарым жылда бир жолу жергиликтүү кеңешке отчет тапшырып турат.
ЖӨБдүн аткаруу органынын башчысы СЭӨПнын аткарылышына жүргүзүлгөн мониторинг жана баалоонун негизинде жылына бир жолу жергиликтүү жамаатка отчет тапшырып турат.
7. Өнүгүү программасына мониторинг жана баалоо жүргүзүү.
Мониторингдин жана баалоонун маңызы – программанын жүрүшүн жана аткарылышына көз салуу жана чечим кабыл алуучу адамдар үчүн маалымат берүү. Мониторинг – бул программаны жүзөгө ашыруунун көрсөткүчтөрүнө (натыйжалуулук индикаторлоруна) көз салуунун үзгүлтүксүз процесси. Мониторингдин жүрүшүндө маселелерди жана иш-чараларды аткаруунун натыйжаларына жана ал маселелер менен иш-чаралардын аткарылышына жумшоолорго көз салынат.
Мониторинг жана баалоо жүргүзүү биргелешкен мониторинг жана баалоо тобу тарабынан жүргүзүлөт. Бул максатта группа программанын көрсөткүчтөрүнө ылайык өзүнүн планын жана графигин иштеп чыгат.
Биргелешкен мониторинг жана
баалоо тобу планынын жана графигинин негизинде программа мониторинг жасап,
жергиликтүү өз алдынча башкаруу органдарына квартал сайын маалымат берип турат
Ноокат
шаардык кеёешинин
жооптуу
катчысы:
М.Ярматов